مسکن مهر با حذف قیمت زمین، قیمت تمام شده مسکن را ۷۰ درصد کاهش داد!

* فرشید ایلاتی، کارشناس بازار مسکن

در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای حمایت از طبقات محروم جامعه برنامه‌های حمایتی تامین مسکن تحت نام “مسکن اجتماعی”(social housing) به اجرا در آمده است. در تبصره ۶ برنامه بودجه سال ۸۶ در دولت نهم طرحی برای تامین مسکن محرومان در ایران تعریف و عملیاتی شد. این طرح تامین مسکن که بعدها به نام طرح “مسکن مهر” شناخته شد منطبق بر اصول و تجربیات جهانی تامین مسکن اجتماعی بوده است.

در روزهای اخیر در پیرو خط خبری حمله سیاسی به مسکن مهر که در طول سال‌های اخیر به خصوص در دوره وزارت عباس احمد آخوندی تشدید شد ادعا شده است که مسکن مهر مدعی کاهش قیمت مسکن در کشور بوده است و در تامین و حصول این هدف به نتیجه نرسیده است اگرچه این گذاره غلط است لازم به ذکر است یکی از اثرهای مهم و اصلی در افزایش قیمت‌های مسکن در دهه اخیر افزایش شدید نرخ ارز در سال ۹۱ و سال ۹۷ بوده است که موضوع این بحث نمی‌باشد.

هدف طرح مسکن مهر کاهش قیمت کل مسکن نبوده است! بلکه بصورت دقیق‌تر بهبود دسترسی به مسکن و کاهش قیمت مسکن برای اقشار نیازمند و مخاطب هدف طرح بوده است.

قیمت مسکن متشکل از سه جز اصلی زیر است:

الف) سهم قیمت زمین
ب) سهم مصالح ساختمانی و نیروی کار
ج) سهم سود سرمایه گذاری

که قسمت الف یعنی سهم زمین سهم ۵۰ تا ۷۰ درصدی را در قیمت نهایی مسکن به خود اختصاص می‌دهد که در طرح مسکن مهر دولت با حذف قیمت زمین برای متقاضیان، آن‌ها تنها پول ساخت و حداقل سود را برای خانه‌دار شدن پرداخت کرده‌اند.

پس ادعای کاهش قیمت کل مسکن هیچ وقت برای مسکن مهر مطرح و هدف گذاری نشده بود. و برخی جریانات سیاسی با مخالفت با طرح مسکن مهر به انحا مختلف عرصه را برای تامین مسکن نیازمندان می‌خواهند مسدود کنند.

عباس آخوندی در روز رای اعتماد دولت یازدهم با طرح این موضوع که بیست سال پیش وی اولین شخص در کشور بوده است که ادبیات “مسکن اجتماعی” را وارد حوزه برنامه‌ریزی و سیاست گذاری کشور کرده است و با قبول کلیات مسکن مهر قول تداوم مسکن مهر را ذیل نام مسکن اجتماعی مطرح کرد که متاسفانه در طول ۵ سال وزارت ایشان مسکن اجتماعی تنها روی کاغذ باقی ماند و یک واحد هم “مسکن اجتماعی” ساخته نشد! ایشان با تخریب مسکن مهر عملکرد نامناسبی از خود به جا گذاشت که یکی از سنت‌های برجا مانده از ایشان حمله گاه و بی‌گاه برخی پیروان ایشان هست که در رسانه‌های خبری خودی نشان می‌دهد.

اما طرح مسکن مهر با ساخت بیش از ۴ میلیون واحد مسکن شهری و روستایی به عنوان یکی از موفق‌ترین طرح های مسکن اجتماعی در جهان کارنامه درخشانی در ۴۰ سالگی انقلاب به جا گذاشت و امید است وزیر جدید نیز با اصلاح اشکالات طرح مسکن مهر در مسیر تداوم این طرح برنامه ریزی کند انشاالله.