اکثریت ساکنان تهران با احساس رنج از تبعات به جا مانده از ساخت و سازهای بی قاعده چند سال گذشته، توقف شهرفروشی را خواستار شدهاند و در ازای آن، به شهردار جدید پیام دادهاند منابع مورد نیاز برای هزینههای شهر را از مسیر جایگزین فروش تراکم تامین کند. شهردار این دوره از مدیریت شهری تهران، همزمان با استقرار در ساختمان بهشت، فرمان انجام یک نظرسنجی از ساکنان تهران درباره سه معمای سرنوشت ساز در شهر را صادر میکند تا ابهامها و برخی شایعهها درباره میزان رضایت تهرانیها از کارنامه شهرداران گذشته، مشکلات به جا مانده در شهر و همچنین انتظارات از مدیران جدید شهری در ابتدای کار روشن شود.
به گزارش ملک رادار و به نقل از دنیای اقتصاد، بخشی از نتایج نظرسنجی اخیر شهرداری تهران که قسمت مهم آن را تشکیل میدهد نگاه ساکنان تهران به شیوه اقتصادی اداره پایتخت را آنالیز کرده است. در قالب این نظرسنجی مشخص شده است ۶۳ درصد پاسخ دهندهها به سوالات نظرسنجی در برابر پرسش مرتبط با شیوه تامین مالی درشهرداری برای پوشش هزینه ها، مخالف کامل شهر فروشی هستند به این معنا که فروش تراکم ساختمانی و تغییر کاربری (دور زدن مقررات و خطوط قرمز طرح تفصیلی شهر تهران) را به صلاح آینده شهر نمیدانند.
در این نظرسنجی همچنین معلوم شده که افکار عمومی در تهران توقع دارد شهرداری وارد مسیرهایی غیر از شهرفروشی برای تامین مالی هزینههای شهر شود که از میان راههای موجود و پیشنهادی، توافق بر سر آن است که سهم اصلی هزینهها را استفادهکنندگان و بهره برداران از خدمات و امکانات شهری بپردازند. مطالبه غالب افرادی که در نظرسنجی شهرداری تهران شرکت کردهاند آن است که گروههایی که بیشترین نفع را از شهر میبرند باید سهم بیشتری در تامین هزینههای آن داشته باشند.
متاسفانه به رغم گذشت هفتهها از برگزاری این نظرسنجی و به رغم آنکه محمدعلی نجفی شهردار تهران طی همین مدت بارها برای اثبات شدت بحران مسائل کلیدی در تهران به بخشهایی از نتایج نظرسنجی اشاره کرده است، اما هنوز روابط عمومی شهرداری جزئیات کامل یافتهها –گزارش نظرسنجی- را منتشر نکرده است.
با این حال، نتایج یک بررسی از سوی محسن گودرزی، عباس عبدی و آرش نصر اصفهانی درباره چرایی ضرورت تغییر سیاستهای شهری با استناد به نتایج کلیدی همین نظرسنجی انجام شده است که مشخص میکند: افکار عمومی در پایتخت به دنبال اجرای قاعده نفع بیشتر، مسوولیت بیشتر از سوی شهرداری است و از شهردار تهران میخواهد تامین مالی از این مسیر را جایگزین شهرفروشی کند.
این بررسی که در رسانه مکتوب وابسته به شهرداری تهران – همشهری- به چاپ رسیده است نشان میدهد: ۶۶ درصد از کسانی که در نظرسنجی شهرداری شرکت کردهاند از مدیریت شهری پایتخت میخواهند اقشار و گروههای با درآمد بالاتر، سهم بیشتری در تامین هزینههای شهر داشته باشند. در این میان، بیشترین موافقت با این شیوه تامین مالی شهرداری از سوی ساکنان مناطق جنوبی و کم برخوردار تهران ابراز شده است در حالی که ساکنان مناطق شمالی (مناطق برخوردار) شهر، افزایش عوارض بهصورت برابر برای همه ساکنان تهران را انتظار دارند.
این نظرسنجی اگر چه در موضوع برابری عوارض شهری (شارژ شهری)، نظرات مختلف دو قطب پایتخت را منعکس میکند اما محتوای نظرسنجی نشان میدهد مجموعه ساکنان تهران چه فقیر چه ثروتمند، بر سر تعویض منبع مالی اداره پایتخت از مسیر شهرفروشی به مسیر اخذ عوارض شهری با نرخ واقعی، هم نظر هستند.
در حال حاضر درآمد حاصل از فروش تراکم ساختمانی و تغییر کاربری، بیش از ۶۰ درصد بودجه پایتخت را تامین میکند. در مقابل، سهم آن مالیاتها و عوارض شهری پایدار (منابع مالی سالم) حدود ۲۱ درصد ارزیابی میشود که البته بخش زیادی از این ۲۱ درصد، مالیات بر ارزش افزوده دریافتی از سوی دولت است.
اقشار فرودست شهری در تهران هم خواهان سهم بیشتر ثروتمندان در تامین هزینههای شهر هستند و هم خواهان تخصیص مناسب بودجه شهرداری به مناطق مختلف پایتخت برای رفع فقر خدمات شهری هستند. در یکی از مناطق جنوبی تهران (منطقه ۱۹)، ۸۷ درصد ساکنان (نظردهنده ها) مخالف افزایش عوارض شهری برای همه شهروندان هستند و ۷۴ درصد از همین گروه از ساکنان نیز موافق افزایش عوارض فقط برای ثروتمندان هستند.
بررسیکنندگان نتیجه نظرسنجی در جمعبندی خود تاکید میکنند: شهرداری تهران با همراهسازی سیاست تامین هزینههای شهر از اقشار برخوردار و سیاست توزیع هدفمند منابع شهری با اولویت مناطق فقیر میتواند دو قطبی را از بین ببرد. این اقدام البته در میان مدت جواب میدهد.