طی سالهای ۸۵ تا ۹۲ مجوز ۳۷۰ ساختمان بلند مرتبه و بالای ۱۲ طبقه صادر شده بود، اما دولت یازدهم مجوز ساخت بلندمرتبهها و ساختمانهای بلند را متوقف کرده است.
به گزارش ملک رادار و به نقل از روزنامه ایران، حادثه پلاسکو کافی بود تا مشکل ساخت ساختمانهای بلند بویژه در معابری با عرض کم بار دیگر خودنمایی کند. در بسیاری از خیابانها و کوچههای شهرهای بزرگ ساختمانهای بلندی دیده میشوند که علاوه بر اینکه هیچ گونه همخوانی با ساختار شهری و شهرسازی ندارد بار جمعیتی و ترافیکی را بر شهرها تحمیل میکنند. این ساخت و سازها که به گفته مسئولان وزارت راه و شهرسازی بدون کمترین نظارتی از منظر قوانین شهری و مهندسی ساخت و ساز ساخته شده علاوه بر مشکلات اقتصادی بواسطه تغییرات کاربری زمین و فروش فضای شهری و گودبرداریهای خطرناک مشکلات اجتماعی برای مناطق و محلههای مختلف شهر ایجاد کرده است که همخوانی نداشتن امکانات منطقه با اضافه شدن این ساختمانهای آسایش و آرامش را که از اولویتهای حقوق شهروندی است از شهروندان ربوده است.
یکی از مهمترین دستورالعملهای وزارت راه و شهرسازی بهعنوان متولی ساخت و ساز قانونمند کردن و افزایش نظارت بر ساخت ساختمانهای بلند است. به گفته حامد مظاهریان، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی «هدف از تعیین ضوابط بلندمرتبهسازی انضباط شهری است.»
معاونت معماری و شهرسازی از سال ۱۳۸۶شهرداری را مکلف کرد تا ضوابط بلندمرتبهسازی را با تأکید بر ایمنی ارائه کند اما مدیریت شهری این کار را هرگز انجام نداد.
محمد شکرچیزاده رئیس مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی در گفتوگو با «ایران» با تأکید بر اولویت ایمنی در ساخت و ساز برای دولت گفت: با به خطر افتادن امنیت شهری و شهروندان به خاطر افزایش بیضابطه ساخت ساختمانهای بلند مرتبه دولت صدور مجوز برای این نوع ساخت و ساز را تا تدوین قوانین شفاف و علمی متوقف کرد. به گفته شکرچیزاده شورای عالی معماری و شهرسازی در سال ۸۵ شهرداری را ملزم کرد که قوانین مربوط به ساخت ساختمانهای بلند مرتبه را به روز کند اما این کار تاکنون انجام نشده است اما ساخت برجهای بیش از ۱۲طبقه در پایتخت تا زمانی که ضوابط بلند مرتبهسازی نهایی شود ممنوع است.
پیروز حناچی، معاون وزیر راه و شهرسازی نیز در گفتوگو با «ایران» گفت: بر اساس آنچه در تدوین طرح جامع شهری آمده ساختمانهای بلندتر از ۱۱ طبقه مشمول قوانین مربوط به بلند مرتبهسازی میشود که در سالهای گذشته بسیاری از ساختوسازها بدون رعایت قوانین انجام شده است. بر اساس آماری که رئیس مرکز راه مسکن و شهرسازی ارائه کرد در شهر تهران ۷۴۵ ساختمان بیش از ۱۲ طبقه وجود دارد که نیمی از آنها در دهه ۸۰ به بعد ساخته شده و هیچ مشخصاتی از ۲۳۱ ساختمان وجود ندارد.
وی افزود: ۱۳ برج بلند تهران قبل از دهه ۵۰ و ۲۴ برج در دهه ۵۰ ساخته شده است که اطلاعات دقیقی در مورد آنها نداریم. در دهه ۶۰ به خاطر جنگ تحمیلی ساخت ساختمانهای بلند در تهران کاهش یافت و در دهه ۷۰ تعداد ۲۲۵ ساختمان بلند در تهران ساخته شد اما از سال ۸۵ تا ۹۲ تعداد ساختمانهای بلند مرتبه افزایش داشته که حدود ۳۷۰ ساختمان است در حالی که در دهه ۸۰ ایمنی در ساخت و ساز مورد تأکید بوده است.
شکرچیزاده مطابق نبودن طبقات در ساختمانهای بلند با عرض معابر را مشکل مهم در کلانشهر تهران عنوان کرد و گفت: از تعداد ساختمانهای بلندمرتبه بیش از ۱۲ طبقه، تعداد قابلتوجهی یعنی ۲۷۵ ساختمان در معابر ۶ تا ۱۲ متری قرار دارد. همچنین، ۲۹۱ ساختمان نیز در معابر ۱۲ تا ۲۰ متری، ۳۱۶ ساختمان در معابر ۲۰ تا ۳۰ متری و ۹۴ ساختمان در معابر بیش از ۳۵ متری ساخته شدهاند که به گفته او این آمار نشان میدهد اگر حادثهای مانند حادثه ساختمان پلاسکو رخ دهد، امکان دسترسی، اطفای حریق و تأمین ایمنی بسیار ضعیف خواهد بود.
وی افزود: سیاست دولت و شورای عالی معماری و شهرسازی در دولت یازدهم این بوده که مجوز جدید برای ساخت ساختمانهای بلند صادر نشود و در این دولت تنها حدود ۴۰ ساختمان بلند که مجوز آنها از قبل صادر شده بود ساخته شده است. وی گفت: دولت تمام تلاش خود را بهکار برده تا ساختمانهایی که مجوز ساخت دارند طبق قوانین ساخته شوند. به گفته شکرچیزاده در جلسات اخیر شورای تدوین مقررات، بر این نکته تأکید شده که مبحث ۲۲ مقررات ملی وکنترل ساختمان این ظرفیت را ایجاد کند که ایمنی ساختمانها در آن دیده شود و مورد تأکید قرار بگیرد.
همچنین، باید به فکر پیوست و مجموعه جدیدی برای بررسی و تأمین ایمنی ساختمانهای موجود بویژه در ساختمانهای بلند و ساختمانهای دولتی باشیم. زیرا حوادثی همچون حادثه پلاسکو همچنان محتمل است. وی افزود: باید سیستمهایی در ساختمانها نصب شود که بتواند به صورت اتوماتیک در هنگام وقوع حادثه، اطفای حریق بکند و نیاز به مداخله بیرونی نداشته باشد. این شمایی کلی از تصویری است که ما از تهران داریم.
وی گفت: در ۱۰۰ سال گذشته جمعیت کشور ۸ برابر شده است در حالی که جمعیت شهر تهران، ۵۰ برابر شده و بارگذاری عظیمی در تهران اتفاق افتاده است. در اردیبهشت سال ۱۳۹۲، یعنی درست قبل از آنکه دولت یازدهم روی کار بیاید متأسفانه شورایعالی شهرسازی و معماری وقت مصوبهای را به تصویب میرساند که بر اساس آن دو طبقه به ظرفیت شهر تهران میافزود. خوشبختانه در دولت یازدهم، تلاش شد تا این مصوبه اجرایی نشود.