لایحه حافظت از باغات پایتخت همچنان در دست تهیه است. اگرچه شورای شهر تهران در دوره چهارم بنا داشت از طریق تصویب یک طرح پنج لایه، مانع از تخریب باغات شهر تهران شود اما روند تصویب نهایی این طرح در اواخر شورای شهر چهارم به دلیل مخالفت برخی از اعضا ناتمام ماند و تنها بخشی از این طرح که مربوط به تهیه شناسنامه باغات میشد به تصویب رسید. حالا شورای شهر تهران در دوره پنجم بنا دارد روند تصویب این طرح را دوباره به جریان بیندازد.
به گزارش ملک رادار و به نقل از دنیای اقتصاد، کمیته محیط زیست شورای شهر تهران در دوره چهارم، برای مهار ویروس «باغ خواری»، یک آنتی ویروس طراحی کرد که در صورت تصویب آن، شهرداری مکلف می شد با استفاده از ۵ لایه محافظتی، برج سازی روی اراضی باغی را محدود کند. طبق این طرح، باید تک تک باغات خصوصی باقیمانده در پایتخت، به لحاظ موقعیت و سطح مشجر، شناسنامهدار شوند و مدیریت شهری، برای تملک بخشی از این املاک و تبدیل آنها به پارک های عمومی و گردشگری، منابع سالانه در بودجه شهرداری در نظر بگیرد. برای حفظ باغات مستعد تخریب در ۶ منطقه تهران نیز مشوق هایی پیش بینی شده است. شهرداری مطابق بخش اول این طرح، باید بودجه سالانه برای تملک باغات مستعد تخریب را فراهم کند و این اراضی را در ردیف دارایی های سرمایه ای شهر تعریف کند به گونه ای که همانند پروژه های عمرانی که حجم زیادی از منابع مالی شهرداری به آنها تخصیص می یابد، حفظ باغات نیز تامین مالی شود.
بخش دوم این حفاظ پنج لایه، به شهرداری تکلیف می کند مجوز برج باغ را به گونهای صادر کند که ۷۰درصد زمین کاملاسبز بماند؛ برای این منظور باید مشوق هایی همچون تامین بخشی از هزینه آبیاری باغ یا ارائه تراکم معوض به مالک در منطقه ای دیگر، تدارک دیده شود. شهرداری همچنین باید در نقشه طرح تفصیلی، یک لایه جدید مختص «همه باغات باقی مانده شهر» ایجاد کند تا همچون ۱۶ لایه دیگر که هر کدام، موقعیت و نشانی «پهنه های چهارگانه مسکونی، اداری و تجاری، مختلط، سبز»، «شبکه معابر»، «کاربری های تثبیت شده» و «فضای سبز» را به خوبی روی نقشه مشخص می کند، بتواند محل دقیق و وضع کنونی باغات را نیز برای ناظران شهر برای پایش در برابر هر نوع تخریب و برج سازی، نمایش دهد. لایه چهارم حفاظ طراحی شده، شهرداری را مکلف می کند برای تک تک باغات تهران در ۶منطقه مستعد برج سازی، شناسنامه جداگانه تهیه کند تا از این طریق ریسک تغییرکاربری باغات این مناطق افزایش یابد.
براساس آخرین لایه این حفاظ، باید باغات موجود در پهنه های مسکونی و تجاری، جزو پهنه سبز محسوب شود. اگرچه بخشهایی از این طرح در اواخر دوره چهارم شورا تصویب شد اما همچنان بخشهای مهمی از این طرح تعیین تکلیف نشده است. به گفته کارشناسان شهری آنچه تاکنون از مفاد این طرح به واسطه تغییر و حذف برخی از موارد آن در شورای شهر چهارم به تصویب رسید نوعی «حفاظت کاریکاتوری» از باغات موجود شهر تهران را تدارک دیده است و همین موضوع سبب شده تا مسیر تبدیل باغات به ساختمانهای مسکونی و تجاری برای باغخوارها باقی بماند با این تفاوت که در ازای برج، بناهای کمطبقه(در صورت تصویب طرح به شکل کنونی که در آن حداکثر تعداد طبقات مجاز برای ساختو ساز در باغها چهار طبقه تعیین شده است) جای درختان را میگیرد. این در حالی است که براساس آخرین آمار ارائه شده از سوی کمیسیون محیط زیست شورای شهر، از مجموع ۱۴ هزار هکتار مساحت اراضی سبز و باغات تهران، حدود ۸ هزار هکتار باقی مانده است که سهم باغات فقط ۱۲۰۰ هکتار (کمتر از ۲ درصد مساحت پایتخت) برآورد می شود.
از این رو تدوین سازوکاری جدید برای توقف بی قید و شرط کلنگ زنی در محدوده باغات از سوی شورای شهر ضروری است. از این رو هفته گذشته جلسه کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با دستورکار ارائه شناسنامه باغات شهر تهران برگزار شد. آرش حسینی میلانی رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه مصوبه شناسنامه باغات حاصل زحمات و پیگیریهای کمیسیون محیط زیست شورای شهر در دوره چهارم است، اظهار کرد: با توجه به نزدیک شدن به پایان مهلت زمانی مصوبه جلسه حاضر برای رفع ابهامات کارشناسی تشکیل شده است.او ادامه داد: شورای شهر پنجم به دنبال شفافیت و پاسخگویی است و بیتردید طرح شناسنامه باغات تهران نیز باید بر اساس این دو مولفه تهیه و اجرایی شود.
او به فرآیند تهیه طرح شناسنامه باغات تهران اشاره و تصریح کرد: از مجموع کل قطعات بالای ۵۰۰ متر، ۶۱۸۳ قطعه باغ شناسایی و برای ۲۷۳۵ قطعه برداشت کامل انجام شده است که بر اساس ارزشهای اکولوژیکی و میراثی ۵۰ پلاک با اولویت تملک استخراج شده و هماکنون لایه باغات قابلیت استخراج گوناگونی را دارا است. زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیسیون محیط زیست نیز در این جلسه خاطرنشان کرد: این گزارش تصویر نسبتا جامعی از فضای سبز شهر تهران را نشان داد. هرچند که لازم است هرچه سریعتر اطلاعات آن در فرآیند صدور پروانه اعمال شود و همچنین برای تصمیمگیری مرتبط با باغات قابل استفاده باشد.