با اعلام وزارت راه و شهر سازی مرحله دوم ثبتنام طرح ملی مسکن در ۵ استان آغاز شده، این در حالیست که اکنون بعد از گذشت یک دهه هنوز پروژه مسکن مهر به اتمام نرسیده و جرئیات طرح ملی مسکن نیز به طور دقیق اعلام نشده، حال باید دید انجام این پروژه تا چه حد میتواند مشکل مسکن در کشور را حل کند.
به گزارش ملکرادار و به نقل از فرارو، بر اساس اعلام دولت متقاضیان مرحله دوم طرح ملی مسکن میتوانند با مراجعه به سامانه بدون محدودیت در ظرفیت، ثبتنام کنند و پس از اتمام زمان ثبتنام و پایان پالایش متقاضیان بر اساس شرایط طرح، متقاضیان نهایی مطابق ظرفیت احصاء شده برای هر شهر، از طریق قرعهکشی انتخاب میشوند.
افرادی که در مرحله اول ثبتنام کرده و بهعنوان متقاضی اولیه پیامک احراز شرایط را دریافت کردهاند چنانچه در بازه زمانی اعلامشده، انصراف خود را در سامانه ثبت کرده باشند، میتوانند در این مرحله ثبتنام کنند. در این خصوص لازم به ذکر است که متقاضیان که نسبت به عدم احزار شرایط در مرحله اول ثبتنام اعتراض کردهاند، چنانچه حائز شرایط تشخیص داده شوند، نیازی به ثبتنام مجدد نداشته و در فرایند قبلی ثبتنام طرح ملی مسکن قرار میگیرند.
وظیفه دولت در بخش مسکن، ایجاد زیر ساختهای لازم است
مهدی سلطانمحمدی کارشناس اقتصاد مسکن با اشاره به اجرای طرح اقدام ملی مسکن توسط دولت، اظهارداشت: با توجه به اینکه هنوز پروژههای مسکن مهر به اتمام نرسیده، جای سوال دارد که دولت برچه اساسی چنین پروژهای را کلید زده، این در حالیست که مقیاس مسکن مهر خیلی بزرگتر بود، در حالیکه در این طرح قرار است تنها ۴۰۰ هزار واحد ساخته شود.
وی با تاکید بر اینکه مشکل انجام چنین طرحهایی این است که دولت تنها به ساخت مسکن اقدام کرده و بعد کار را رها میکند، گفت: شما در طرح مسکن مهر میبینید که در شهرهای اقماری که در اطراف کلانشهرها ساخته شده، به هیچ عنوان زیرساختهای مورد نظر مردم از جمله مدرسه، بیمارستان، راهها ارتباطی و وسائل حمل و نقل عمومی به طور اساسی ایجاد نشد، این درحالیست که در درجه اول وظیفه دولت ساخت چنین زیرساختهایی است.
سلطانمحمدی با بیان اینکه در طول تاریخ بیش از ۹۸ درصد از مسکنهایی که در ایران ساخته شده، توسط خود مردم احداث شده است، افزود: بنابراین دولت تنها دو درصد خانه ساخته، با توجه به این موضوع میتوان عنوان کرد دولت مسکن ساز خوبی نیست و اگر دولت سیاستگذاری درستی را در بخش مسکن انجام بدهد، به طور قطع مردم و بخش خصوصی میتوانند به خوبی به تولید مسکن اقدام کنند، اما این موضوع به آن بستگی دارد که دولت بتواند زمینههای لازم برای ساخت مسکن به طور انبوه را فراهم آورد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه مردم توقع دارند دولت مسکن آماده ساخته و به آنها تحویل دهد، بیان داشت:، اما تجربه نشان داده این مدل به هیچ عنوان بازدهی و نتایج خوبی را در پی نداشته است، در این راستا بهتر است همانطور که عرض کردم، دولت بسترهای لازم را برای ساخت خانه فراهم کند و در مقابل خود مردم به ساخت خانه اقدام کنند، تجربههایی مانند مسکن مهر که هنوز بعد از یک دهه به اتمام نرسیدهاند، به خوبی موید این موضوع هستند.
این کارشناس بابیان اینکه بزرگترین مشکل مسکن در ایران کمبود زمین است، اضافه کرد: در طرحهایی که دولت اجرا میکند، بخصوص در کلانشهرها به دلیل اینکه زمین وجود ندارد، دولت مجبور است در اطرف شهرها اقدام به ساخت خانه کند، اما همچنان نیاز مسکن در شهری مانند تهران وجود دارد، به اعتقاد بنده در این رابطه بهترین مدلی که میتوان برای ساخت مسکن به طور انبوه پیاده کرد این است که دولت زمینرایگان یا ارزان قیمت در اختیار انبوه سازان قرار دهد و در مقابل آن بخش خصوصی با احداث مسکن ارزان قیمت با کیفیت آنها را در اختیار مردم قرار دهد.
سلطان محمدی با تاکید بر اینکه دولت باید در حوزه کسب و کار ساخت مسکن اقدامات موثری را انجام دهد، خاطر نشان ساخت: در حال حاضر سرمایهگذاران در بخش مسکن با موانع بسیاری روبرو هستند و برای اخذ مجوزهای لازم باید بروکراسی طاقت فرسایی را پشت سر بگذارند، در این رابطه اگر دولت فضای کسب و کار بخش مسکن را تسهیل کند و قوانین و مقررات مزاحم و دست و پاگیر را از میان بردارد، برای ساخت مسکن به وسیله بخش خصوصی میتوان قدمهای خوبی را برداشت.
برای کنترل بازار مسکن باید یک سامانه جامع اطلاعاتی در اختیار داشت
افشین پروینپور کارشناس بازار مسکن با اشاره به اینکه دولت به تنهایی از عهده ساخت مسکن بر نمیآید، گفت: در درجه اول دولت باید زیر ساختهای لازم را برا ساخت مسکن فراهم کند، در این راستا میبایست زمین ارزان قیمت و حتی رایگان در اختیار بگذارد، از سوی دیگر مصالح ساختمانی را به نرخ مناسب حساب کند تا ساخت مسکن اقتصادی و به صرف شود، در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات در حوزه مسکن افزایش بی حساب و کتاب هزینه تمام شده است که در این راستا باید با اقدامات دولت این مسئله نیز حل شود.
وی افزود: دولت باید زیر ساختهای لازم را نیز برای ساخت مسکن در مقیاس انبوه فراهم آورد، یکی از انتقادات عمدهای که مردم نسبت به اجرای مسکن مهر داشتند این بود که دولت مسکن را ساخته بود، اما در شهرهای اقماری اطراف کلانشهرها زیرساختها خیلی کم است و یا اصلا وجود ندارد و با این شرایط زندگی برای مردم با سختی فراوانی همراه است، بنابراین قبل از آغازطرحهای مسکن باید برای تامین زیر ساختهای آن فکر شود.
پروین پور با بیان اینکه سالیانه به ساخت دو میلیون مسکن نیاز است، گفت:، اما این امر نیاز به مدیریت دارد، در حال حاضر سامانهای جامع برای بخش مسکن وجود ندارد و در حالیکه وزارت راه و شهرسازی میبایست سامانه ملی املاک و اسکان را عملیاتی میکرد، اما تاکنون این امر اجرایی نشده است، بنابراین باید این سامانه اجرایی شود تا بتوان با تکیه بر دادههای آن برای بخش مسکن کشور برنامهریزی کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در حال حاضر بسیاری از تقاضا در بخش مسکن سرمایهای است، بیان داشت: به دلیل اینکه طی این سالها مسکن در کشور به عنوان یک کالای سرمایهای در نظر گرفته شده، بسیاری از افراد برای سرمایهگذاری و کسب سودهای هنگفت در این بازار حضور پیدا کردهاند، اگر بانک اطلاعاتی در این زمینه وجود داشت، با استفاده از ابزار مالیاتی این امکان وجود داشت که هزینه سفته بازی در این بازار را از بین برد و تنها به نیازهای واقعی پاسخ داد.
وی اضافه کرد: دولت باید با استفاده از راهکار مالیاتی هزینه کسب سود در بازار مسکن را آنقدر بالا ببرد که دیگر برای کسی سرمایهگذاری در بخش مسکن سودآور نباشد، در چنین حالتی دیگر شاهد دلالی نخواهیم بود و قیمتها را میتوان منطقی کرد، اما باز هم تاکید میکنم دستیابی به چنین هدفی تنها در سایه در اختیار داشتن یک سامانه و بانک اطلاعاتی جامع و کامل میسر خواهد بود.