راهکارهای ساماندهی بازار اجاره

مدیر بازنگری طرح جامع مسکن، قیمت مسکن، نرخ تورم و سودآوری بازارهای موازی را سه عامل اصلی موثر بر روند بازار اجاره معرفی کرد.

به گزارش ملک رادار و به نقل از پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، فردین یزدانی مدیر بازنگری طرح جامع مسکن با اشاره به سه فاکتور اصلی تاثیرگذار بر بازار اجاره بها نحوه اثرگذاری این عوامل بر بازار را تشریح کرد و گفت: قیمت مسکن و نرخ تورم هر دو اثر هم جهت بر روند رشد (تغییر) اجاره بها دارند.

بررسی روند این شاخص ها حاکی از آن است که در بلند مدت نرخ رشد اجاره بها در تطابق با تورم عمومی قرار دارد. اما این به معنای تطابق کامل این دو شاخص در کوتاه مدت نیست و طبیعی است که تغییرات کوتاه مدت تحت تاثیر عوامل متعدد اقتصادی و روانی خواهد بود.

به بیان دیگر میزان افزایش اجاره بهای مسکن در یکسال مشخص، اختلاف شدید با میانگین افزایش بلند مدت اجاره بها دارد. در تهران میانگین رشد اجاره بها در برخی سال ها بیش از ۲۰ درصد و در برخی دیگر کمتر از ۱۰ درصد بوده است. این نوسان شدید به چرخه های رکود و رونق مسکن بر می گردد.

وی با بیان اینکه میزان عرضه مسکن و عوامل روانی یا فصلی نیز در اثرگذاری بر بازار مسکن قابل چشم پوشی نیستند، افزود: طبیعی است که هرچه تعداد واحدهای عرضه شده به بازار اجاره بیشتر باشد، میزان اجاره بها کمتر خواهد بود.

این در حالی است که از یک سو طی سال های اخیر تولید مسکن کاهش داشته و از سوی دیگر فزونی تولید در اواخر دهه ی ۸۰ و اوایل دهه ی ۹۰، پدیده افزایش تعداد خانه های خالی را به دنبال داشته است، بنابراین نمی توان قضاوت دقیقی از کمبود واحد اجاره ای در مجموعه بازار داشت، اما در سطح واحدهای کوچک متراژ با توجه به ساختار عرضه، با اندکی کمبود مواجه هستیم.

به گفته وی علاوه بر این سه فاکتور، عوامل روانی که اغلب در سه ماهه دوم سال به دلیل تقارن با فصل نقل و انتقالات بروز می کند، در افزایش هیجانی اجاره بها اثرگذار است.

وی با اشاره به بسته های طراحی شده برای ساماندهی بازار اجاره تصریح کرد: طی سال های گذشته بسته های متعددی جهت کاهش تاثیر عوامل متعدد ذکر شده بر روند رشد نرخ اجاره بها از سوی متولیان و سیاست گذاران بخش مسکن ارایه شده است.

برای سال جاری نیز همزمان با آغاز فصل جابه جایی و نقل و انتقالات این پیشنهادها به عناوین مختلف تکرار شده است. اما الگوی تجربه شده در سایر کشورها نشان می دهد یکی از محورهای بااهمیت برای ساماندهی بازار اجاره، تقسیم بندی این حوزه به چند گروه برای تنظیم برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت است.

یزدانی گروه نخست را بازار اجاره گروه های آسیب پذیر دانست و افزود: با تدوین برنامه کوتاه مدت می توان درمان موقتی برای ساماندهی این گروه در نظر گرفت. به نظر می رسد مناسب ترین روش برای این گروه، پیش بینی تسهیلات با نرخ سود پایین برای تامین بخشی از مبلغ ودیعه است. این در حالی است که در حال حاضر دولت به دلیل شرایط سخت اقتصادی امکان ارایه چنین تسهیلاتی را ندارد.

وی ادامه داد: در عین حال دولت می تواند از طریق وارد کردن بخشی از واحدهای مسکن مهر بدون متقاضی به بازار اجاره، بخشی از گروه های آسیب پذیر این بخش را ساماندهی کند. یا آنکه دولت می‌ تواند با پرداخت یارانه اجاره کمک بزرگی به اقشار کم درآمد و اجاره‌نشین جامعه کند.

مدیر بازنگری طرح جامع مسکن با تاکید بر آنکه ساماندهی سایر گروه های درآمدی حاضر در بخش اجاره از طریق ارایه برنامه کوتاه مدت ممکن نیست، گفت: یکی از مناسب ترین روش ها برای ساماندهی این بخش، راه اندازی بازار اجاره داری حرفه ای در اراضی دولتی است. به این معناکه دولت در یک دوره زمانی بلندمدت می تواند تولید مسکن استیجاری را در کشور راه‌اندازی کند و با اعطای زمین و تسهیلات ساخت، مسکن استیجاری را گسترش دهد.

وی در پایان گفت: دولت باید برای بازار اجاره‌نشینی راهکار بلندمدت بیاندیشد و تولید مسکن استیجاری را گسترش دهد.