به گزارش ملک رادار، ادعای تاثیر بلندمرتبه سازی برجلوگیری از گردش باد و افزایش آلودگی هوا همچنان محل مناقشه مسئولان شهری و دولتی است؛ در حالی که مسئولان شهری معتقدند چند ساختمان در منطقه ۲۲از وزش باد جلوگیری نمیکند اما دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری بر اساس مطالعات انجام شده تاثیر بلندمرتبه سازی بر آلودگی هوا را اثبات شده می داند.
با تشدید آلودگی هوای پایتخت موضوع تاثیر بلندمرتبه سازیها در غرب و شمال تهران به عنوان یکی از عوامل موثر بر تشدید آلودگی هوا مطرح شده، موضوعی که البته محل اختلاف مدیران شهری و دولتی است.
مسئولین شهری چه میگویند؟
وی تاثیر بلندمرتبه سازی بر جریان گردش باد را محدود به زمانی می داند که پدیده وارونگی و آلودگی وجود ندارد و می افزاید: زمانی که پدیده وارونگی نداریم و آلودگی هوا هم بحرانی نیست ممکن است وزش باد به صورت نقطهای در نقاطی که ساختمانهای بلند مرتبه ساخته میشود از الگوی همیشگی خود تبعیت نکند اما این موضوع شامل گسترهای به اندازه شهر تهران نمیشود زیرا تودههای هوایی که در اثر وزش باد جا به جا میشوند آنقدر وسیع و حجیم هستند که قابل مقایسه با مقیاس یک ساختمان 70 یا 80 متری نیستند.
دولت چه نظری دارد؟
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ارائه گزارش ‹‹ تأثیر ساختمان های بلندمرتبه بر تهویه طبیعی و تجارب جهانی آن›› در شورای عالی شهرسازی و معماری با تاکید بر اینکه بررسی 50 ساله جریان باد در تهران نشان می دهد که در 10سال اخیر به دلیل کثرت ساختمان های بلند جریان باد در شمال تهران کاهش یافته است، تصریح کرد: تجارب و مطالعات دیگر کشورها از جمله آمریکا، هنگ کنگ و کره در زمینه تاثیر ساختمان های بلند بر جریان باد نیز این موضوع را تایید می کند.
وی تاکید کرد: در خصوص آلودگی هوا در کلانشهرها جریان بادهای سطحی و محلی مهم و مورد نظر است که ساخت ساختمانهای بلند اثر زیادی در جریان بادهای سطحی دارد که در جلسه شورایعالی شهرسازی و معماری مورد تاکید قرار گرفت.
آخوندی گفت: در تهران جریان اصلی باد سطحی است این بادهای سطحی ناشی از تغییر درجه هواست. آمارهای مربوط به 50 سال اخیر که به صورت نمودار در جلسه شورا ارائه شد نشان داد که جریان هوا در بخش شمال تهران در ده سال اخیر به دلیل کثرت ساختمان های بلند تحت تاثیر قرار گرفته است.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: هر چه به سمت شرق تهران می رویم نشان می دهد جریان ها ساکن تر می شود که بیانگر این است که ساختمانهای بلند در جریان هوا موثر بوده است.
تحقیقات شورای عالی شهرسازی و معماری چه میگوید؟
طبق این گزارش تحلیل تغییر سرعت باد ایستگاه مهرآباد تهران هم در دوره آماری 1966 تا 2015 نشان میدهد سرعت باد در ماههای نوامبر و دسامبر هر دو نزولی است و تغییرات متوسط روند متوسط سرعت باد در ماه نوامبر بیانگر کاهش 3/5 نات در هر 20 سال و روند متوسط سرعت باد در ماه دسامبر نیز بیانگر کاهش 2/2 نات در هر 20 سال است.
دبیرخانه این شورا در جمعبندی گزارش مطالعاتی خود اعلام کرده است: برای اجرای بهینه پروژه های شهرسازی بالاخص طرحهای تفصیلی، جانمایی، طراحی و توسعه شهری و بلند مرتبه سازی، علاوه بر آموزش و فرهنگسازی باید به استفاده از دانش، اطلاعات و آمار هواشناسی، ملاحظه توپوگرافی منطقه و بکارگیری خروجی مدلهای هواشناختی توجه شود.
تحقیقات گروه اساتید دانشگاه تربیت مدرس چه نتایجی را دربرداشته است؟
طبق تحقیقات گروه اساتید دانشگاه تربیت مدرس (رساله دکترای احسان رنجبر و همکاران)، سرعت باد در سطح شهر و خیابان، تحتتاثیر عناصر طراحی شهری از جمله ارتفاع و تراکم ساختمانها و همچنین پراکندگی ساختمانهای مرتفع، دچار تغییر قابلتوجهی میشود بهطوریکه سرعت باد در برخورد با سطح ناهموار که در اثر ساخت و ساز در شهر ایجاد شده است دچار افت و کاهش میشود. ضمن آنکه بین «میزان وزش و جریان باد» با «تمرکز یا دفع آلودگی هوا»، رابطه مستقیم وجود دارد.
در این تحقیق که با استدلال شورایعالی شهرسازی و اطلاعات پژوهشکده سازمان هواشناسی کاملا در یک راستا قرار دارد، تاکید شده است: «باد» جریان اتفاقی نیست که تصادفی در شهر توزیع شود، بلکه براساس چگونگی نظمدهی بلوکهای ساختمانی و کریدورهای خیابانی، جاری میشود بهطوریکه ارتفاع زیاد ساختمانها، افزایش سطح اشغال بلندمرتبهها و همچنین فاصله کم بین آنها، باعث کاهش جریان باد سطحی در شهر میشود. در تحقیقات انجام شده، مشخص شده است: وزش باد در شهر بیشترین پتانسیل را در رابطه و تاثیر متقابل «طراحی شهری» و «اقلیم شهر» دارد که خود بر تهویه مطبوع یا نامطبوع شهر اثر میگذارد. در این میان، برجها قسمت عمدهای از جریان باد را منحرف میکنند و اثر ناخوشایندی بر هوای شهر میگذارند.
منابع: